Đề bài: Soạn bài tiếng mẹ đẻ nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức
TIỂU DẪN
– Nguyễn An Ninh (1899 – 1943) là một nhà báo, một nhà văn và trước hết là một nhà yêu nước tiến bộ nổi tiếng đầu thế kỉ XX.
– Quê ông ở Long An.
– Nguyễn An Ninh là trí thức có học vấn cao rộng, đỗ Cử nhân luật năm 1920.
– Ông từng bị thực dân nhiều lần khủng bố, tù đày, hành hạ và cuối cùng đã mất tại Côn Đỏa hai năm trước ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
– Ông từng làm chủ bút tờ báo yêu nước tiến bộ Tiếng chuông rè, ông dịch Khế ước xã hội của Ru-xô và soạn vở tuồng Hai Bà Trưng.
– Văn phong của ông khúc chiết, trong sáng, vừa có độ sâu về tư duy văn hóa, vừa tràn đầy nhiệt huyết của một người yêu nước gần gũi với đời sống và người lao động.
– Tiếng mẹ đẻ – nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức là bài chính luận xuất sắc của Nguyễn An Ninh với bút danh Nguyễn Tịnh đăng trên báo Tiếng chuông rè năm 1925.
Tiếng mẹ đẻ
HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM
Câu 1.
Nguyễn An Ninh phê phán những hành vi của thói học đòi “Tây hóa”:
– Nhiều người An Nam thích bập bẹ năm ba tiếng Tây hơn là diễn tả ý tưởng cho mạch lạc bằng tiếng nước mình.
– Nhiều người An Nam bị Tây hóa hiện nay tưởng rằng khi cóp nhặt những cái tầm thường của phong hóa châu Âu họ sẽ làm cho đồng bào của mình tin là họ đã được đào tạo theo kiểu Tây phương.
– Nhiều đồng bào chúng ta, để biện minh việc từ bỏ tiếng mẹ đẻ, đã than phiền rằng tiếng nước mình nghèo nàn.
– Người An Nam có thể dịch những tác phẩm của Trung Quốc sang nước mình, mà lại không thể viết những tác phẩm tương tự. Phải quy lỗi cho sự nghèo nàn của ngôn ngữ hay sự bất tài của con người?
Như vậy, tác giả đã phê phán việc người dân An Nam chèn thêm những từ tiếng Tây vào lời nói của mình, làm mất đi sự phong phú và thiêng liêng của tiếng mẹ đẻ.
Câu 2.
Tầm quan trọng của tiếng “nước mình” đối với vận mệnh của dân tộc:
– Tiếng nói là người bảo vệ quý báu nhất nền độc lập của các dân tộc, là yếu tố quan trọng nhất giúp giải phóng các dân tộc bị thống trị.
– Nếu người An Nam làm cho tiếng nói của mình phong phú hơn để có khả năng phổ biến tại An Nam các học thuyết đạo dức và khoa học của châu ÂU, việc giải phóng dân tộc An Nam chỉ còn là vấn đề thời gian.
– Đối với người An Nam chúng ta, chối từ tiếng mẹ đẻ đồng nghĩa với từ chối sự tự do của mình.
Câu 3.
Những căn cứ để tác giả nhận định tiếng “nước mình” không nghèo nàn:
– Tác giả đưa ra câu hỏi: Ngôn ngữ của Nguyễn Du giàu hay nghèo? Trong khi đó, Nguyễn Du là một đại thi hào dân tộc, ông đã sáng tác ra rất nhiều tác phẩm nổi tiếng, để đời và có giá trị, ý nghĩa sâu sắc. Ông dùng hoàn toàn bằng tiếng mẹ đẻ chứ không có một chút tiếng Tây nào.
– Tác giả đưa ra một thực tế rất thật: Vì sao người An Nam có thể dịch những tác phẩm của Trung Quốc sang nước mình, mà lại không thể viết những tác phẩm tương tự?
– Tác giả đưa ra nguyên tác: “Điều gì người ta suy nghĩ kĩ sẽ diễn đạt rõ ràng, và dễ dàng tìm thấy những từ để nói ra”. Như vậy, không cần phải sử dụng từ tiếng Tây mới có thể diễn đạt được ý nghĩ của bản thân.
Câu 4.
Quan niệm của tác giả về mối quan hệ giữa ngôn ngữ nước ngoài với ngôn ngữ nước mình:
Chúng ta không thể né tránh châu Âu, vai trò hướng đạo của giới trí thức chúng ta buộc họ phải biết ít nhất là một ngôn ngữ châu Âu để hiểu được châu ÂU. Nhưng những kiến thức thu thập được, họ không được giữ riêng cho mình. ĐỒng bào của họ cũng phải được thông phần nữa. Tuy nhiên, sự cần thiết phải biết một ngôn ngữ châu Âu hoàn toàn không kéo theo chuyện từ bỏ tiếng mẹ đẻ. Ngược lại, thứ tiếng nước ngoài mà mình học được phải làm giàu cho ngôn ngữ nước mình.
Câu 5.
Câu nói của tác giả: “Nếu người An Nam hãnh diện giữ gìn tiếng nói của mình và ra sức làm cho tiếng nói ấy phong phú hơn để có khả năng phổ biến tại An Nam các học thuyết đạo đức và khoa học của châu Âu, việc giải phóng dân tộc An Nam chỉ còn là vấn đề thời gian”.
– Trong hoàn cảnh nước ta đang bị thống trị thì câu nói của Nguyễn An Ninh mới chỉ đưa ra một phần trong đại sự giải phóng dân tộc. Bởi mọi người làm phong phú ngôn ngữ và gìn giữ tiếng mẹ đẻ của mình là việc gìn giữ cái tinh hoa của đất nước. Còn việc giải phóng dân tộc phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nưa. Đó là sự lãnh đạo của Đảng, là tinh thần đoàn kết và sức mạnh của nhân dân, là những chiến lược đấu tranh cụ thể…
>>> XEM THÊM:
-
Soạn bài ba cống hiến vĩ đại của Các Mác
-
Soạn bài Một thời đại trong thi ca của Hoài Thanh
-
Soạn bài một số thể loại văn học kịch nghị luận
